Polski
Co to jest wino pomarańczowe?
Zaczynając poznawać wino, wiedziałem w sumie, że mamy 3 kolory: biały, czerwony i różowy. Jednak ku mojemu zaskoczeniu, to spektrum uzupełnia wino pomarańczowe. Sam mogłeś się napotykać ostatnimi czasy na coraz to większy wybór win pomarańczowych.
Wino pomarańczowe to rodzaj wina produkowanego z białych winogron, a nie z pomarańczy – w zasadzie jedyna wspólna rzecz to kolor, jaki wyżej wymienione często mają podobny (chociaż są i takie, np. tu nazwa tego wina). Wino to powstaje za pomocą metody skin contact, opierającej się na maceracji, czyli procesie używanym głównie przy produkcji wina czerwonego. Dowiedz się więcej o tradycji winiarskiej sięgającej aż 8 tysięcy lat!
Historia Wina Pomarańczowego: Od Gruzji i Qvevri do Współczesnego Trendu
Początki wina pomarańczowego mają swoje korzenie w Gruzji, uważanej za kolebkę sztuki wina pomarańczowego, zwanego tam „winem bursztynowym” (gruz. Karvisperi ghvino), gdzie, jak wspomniałem na początku, już 8 tysięcy lat temu Gruzini zajęli się produkcją wina pomarańczowego przy pomocy metody nazywanej kachetyjską, dziś znanej jako najstarsza technologia winiarska na świecie.
Warto dodać, iż ta metoda produkcji została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO w 2013 roku. Wina te były szeroko znane i spotykane w różnych zakątkach świata, m.in. na Zakaukaziu, południu Europy czy w Chile. Wszystko to trwało do XX wieku, kiedy to bardziej „doskonałe” technicznie wina białe zaczęły dominować rynek. Dopiero nowe milenium odnowiło zainteresowanie winem pomarańczowym.
Prekursorem tej myśli był Joško Gravner (foto poniżej), wywodzący się z regionu Collio w północno-wschodnich Włoszech. Ojciec nowoczesnego winiarstwa pomarańczowego najpierw, w 1997 roku, macerował swoje winogrona w drewnianych kadziach. Później zaś, bo w 2000 roku, wybrał się w podróż w rejony Kaukazu, gdzie poznał produkcję, jak to sam lubi klasycznie nazywać, wina bursztynowego. Zaimportował on do Włoch amfory qvevri, produkowane wyłącznie w regionie Kachetia w Gruzji. Produkował on wino w zasadzie bez nazwy, bo tę dopiero w 2004 roku wymyślił importer David Harvey, tytułując je winem pomarańczowym.
.jpeg)
„Ramato” to również jedna z nazw, które mogłeś usłyszeć; w wolnym tłumaczeniu z języka włoskiego oznacza to „kasztanowy” i w głównej mierze odnosi się do włoskiego Pinot Grigio w wersji pomarańczowej. Wracając jeszcze na chwilę do samego Joško, na ten moment ma 47 qvevri i jest to największa liczba spośród wszystkich winiarzy spoza Gruzji.
Cała sztuka tej metody odbywa się przy użyciu glinianych amfor zwanych qvevri. Ich pojemność może liczyć od dwudziestu do nawet kilku tysięcy litrów, jednakże tu źródła podają różne wartości – od trzech i pół do nawet dziesięciu tysięcy litrów. Uważa się, że złoty środek znajduje się między około tysiącem litrów. Winogrona są rozgniatane bosymi stopami w drewnianym korycie zwanym sacnachelii, a moszcz zlewany do qvevri wcześniej zakopanych całą swoją objętością w ziemi, do tego stopnia, że nawet otwór samej amfory jest pod poziomem parkietu.
Zapewnia to stałą temperaturę między 13-15°C, zapewniającą stałe warunki fermentacyjne drożdży, pozwalając na lepszą kontrolę procesu. Do moszczu dodaje się wytłoki zwane czaczą; niekiedy z czaczy wyciąga się niektóre elementy, np. niedojrzałe szypułki – wszystko w celu uzyskania konkretnego profilu smakowego. Wytłoki pozostają w kontakcie z winem, tworząc warstwę wierzchnią zatapianą kilka razy dziennie, aby wspomóc ekstrakcję fenoli. Z biegiem czasu skórki opadają na dno amfory, wtedy zaś qvevri przykrywana jest kamienną lub drewnianą pokrywą.
Jak Powstaje Wino Pomarańczowe?
Produkcja wina pomarańczowego nie wymaga od nas jednak zastosowania ww. metody, ponieważ całość opiera się o wino macerowane na skórkach. Maceracja to technika winifikacji pozwalająca fermentować winogrona razem ze skórkami. Proces wypłukuje z moszczu taniny (fenole), barwniki i substancje zapachowe, finalnie prezentując nam wino o profilu bardziej zbliżonym do wina czerwonego aniżeli białego. Podczas maceracji właśnie wydobywa się również barwa naszego wina.
Jak Smakuje Wino Pomarańczowe?
Wino pomarańczowe to temat rzeka, jeśli chodzi o aromaty smakowe. Jego wyróżnikiem nie jest tylko barwa, ale także szeroka i niezwykle bogata gama smaków, co czyni temat równie ciekawym.
Moim skromnym zdaniem, najlepsze wino pomarańczowe jest wtedy, jeżeli będziemy mieli do czynienia z winem pomarańczowym, którego maceracja nie była aż tak długa. Możesz w nim wyczuć aromat świeżo wyciskanych pomarańczy, jak ma to miejsce w przypadku macerowanych winogron ze szczepu Verdejo.
Świetnym przykładem takiego wina jest polecane wino pomarańczowe Ginja Ninja. Będzie ono posiadać wyrazistość i szeroką owocową paletę. Takie wino, podane schłodzone, czyni je idealnym substytutem wina białego na schłodzenie upalnego wieczoru.
Przypadek długo macerowanych win to zdecydowanie trudniejszy przypadek. Długa maceracja na skórkach może prowadzić do rozwoju bardziej dzikich i intensywnych aromatów, w tym aromatów kiszonych. Skórki te zawierają w sobie właśnie związki wzbogacające przyszłe wino o często pożądane taniny (mogące powodować uczucie cierpkości i ściągania w ustach). To z kolei przedstawia nam paletę smaków herbaty w stylu Earl Grey i nuty goździków, które nie będę ukrywał, są moim ulubionym aromatem w tego typu winach.
Dodatkowo, winiarze stosują inne zabiegi, takie jak brak kontroli nad utlenianiem, długi kontakt z osadem drożdżowym czy brak siarki lub minimalna interwencja, co może z kolei skutkować wzmaganiem umami, dając w efekcie, jak to powiedział kolega po fachu, smak przefermentowanej kapusty.
Ta właśnie cecha nadaje mu niezwykłą uniwersalność w kwestii łączenia z potrawami. Doskonale komponuje się z pikantnymi serami, wędzonymi mięsami, a nawet daniami kuchni azjatyckiej, takimi jak sushi czy curry.
Niektóre wina pomarańczowe mają nietuzinkowy aromat kiszonej kapusty, co czyni je ekstrawagancką przygodą dla podniebienia.
Z Czym Pić Wino Pomarańczowe? Idealne Połączenia Kulinarne i Food Pairing
Najlepsze potrawy do wina pomarańczowego:
- Kuchnia azjatycka
- Sushi i sashimi (zwłaszcza tłuste ryby: łosoś, tuńczyk) – kwasowość wina równoważy tłustość.
- Tajskie lub koreańskie dania (curry, kimchi, bulgogi) – radzi sobie z ostrością i fermentowanymi smakami.
- Dumplings i pierożki na parze – np. z nadzieniem grzybowym lub wieprzowym.
- Dania z grilla i wędzone
- Wędzone ryby (makrela, pstrąg) – dymne nuty wina współgrają z wędzonym aromatem.
- Grillowane warzywa (bakłażan, papryka, cukinia) – ziemisty posmak wina podkreśla ich charakter.
- Leśne grzyby (np. risotto z borowikami) – eleganckie połączenie.
- Sery i przystawki
- Dojrzewające sery żółte (np. gouda, comté) – taniny równoważą ich tłustość.
- Oliwki i tapenady – słoność idealnie współgra z kwasowością wina.
- Charcuterie (wędliny, pasztety) – szczególnie te z dodatkiem suszonych owoców.
- Mięsa (nawet tłuste!)
- Kaczka lub gęś (np. pieczona z jabłkami) – wino podbija ich bogactwo.
- Wieprzowina w słodko-kwaśnych sosach (np. z śliwką) – nuty owocowe wina tworzą harmonię.
- Dziczyzna (np. pieczeń z jelenia) – jeśli wino jest bardziej taniczne.
- Dania wegetariańskie
- Stroganoff z pieczarek – ziemistość grzybów + struktura wina.
- Fasola i soczewica (np. gulasz) – taniny pomagają w trawieniu.
- Pikantne potrawy z ciecierzycą – np. curry z dynią.
Czego unikać?
Wino pomarańczowe może przytłoczyć bardzo delikatne dania (np. gotowaną białą rybę, lekkie sałatki). Lepsze są dla niego wyraziste, intensywne smaki.
Porada: Jeśli nie jesteś pewien, wybierz wino pomarańczowe do dań, które lubisz z czerwonym winem – często sprawdzi się równie dobrze!
Zaintrygowało Cię wino pomarańczowe? Odkryj ten niezwykły trunek, powstający z białych winogron macerowanych jak czerwone (skin contact wine), z historią sięgającą tysięcy lat!
Przygotuj się na eksplozję smaków – od świeżych cytrusów po złożone, herbaciane niuanse, które zaskakują swoją wszechstronnością kulinarną. Nie czekaj, pozwól sobie na tę oryginalną podróż po świecie win pomarańczowych i przekonaj się, jak wiele masz jeszcze do odkrycia! Spróbuj dobrego wina pomarańczowego już dziś i wzbogać swoje winiarskie doświadczenia!
Jakub Filip Romanowski,
Junior Marketing Specialist
