PolskiPinot noir
Święty Graal. Winiarze z całego świata szukają idealnej interpretacji pinota, próbują odgadnąć, jaki jest. A pinot pozostaje nieuchwytny i ulotny, zmienny i kapryśny, nie wszędzie rośnie i kwitnie. Taką ma naturę, umykającą i eteryczną, niestałą. Trudno powiedzieć, jaki jest. Wrażliwy na otoczenie, w którym dorasta, daje zupełnie różne wina, w zależności od siedliska. I nie mówimy tu nawet o porównaniach Mercurey z Otago, ale o różnicach między Volnay a Pommard. Pinot noir pochodzi z Burgundii, ale stał się obsesją winiarzy z całego świata. Każdy próbuje odgadnąć go na swój własny sposób. Najlepiej wychodzi to chyba winiarzom z Nowej Zelandii, Kaliforni i Oregonu. Swoich sił próbują też w Niemczech, we Włoszech, w Chile, RPA i Australii.
Pinot noir pachnie wiśniami i truskawkami. W zależności od klimatu, owoc jest świeżutki albo wręcz "podgotowany", ale przeważnie zostajemy w kręgu czerwonych owoców. Nuty owocowe zbudowane są na aromatach ściółki leśnej, a lepsze pinoty pachną skórą i fiołkami (a pinot z Otago tymiankiem!).
Nieoceniony w produkcji win musujących. Wraz z chardonnay tworzy szlachetną parę będącą podstawą szampana, poza tym bierze czynny udział w tworzeniu franciacorty i wielu innych najlepszych musujących win na świecie.
Nazwa rodziny pinotów pochodzi od francuskiego słowa oznaczającego szyszkę i wskazującego na kształ kiści winogron. W różnych miejscach szczep jest znany jako pinot nero, spatburgunder i blauburgunder.
Grenache
Szczep popularny i szeroko uprawiany zwłaszcza we Francji, Hiszpanii, Australii i USA. Uniwersalny i wdzięczny zarówno w winnicy, jak i w winiarni. We Francji znany jako grenache, w Hiszanii jako garnacha, a na Sardynii (skąd prawdopodobnie pochodzi) jako canonau.
Jako najistotniejszy szczep wchodzi w skład znanej na całym świecie mieszanki GSM (grenache-syrah-mourvedre), oraz grenache-cinsault-mourvedre (znanej głównie w Prowansji). Jest podstawą dla takich win jak Chateauneuf du Pape, Tavel, Banyuls oraz najbardziej cenionych butelek z katalońskiego Prioratu (stary krzewy garnachy i słynna gleba licorella to znaki charakterystyczne regionu).
Grenache jako roślina to silne i bujne krzaki, których najczęściej nie poddaje się prowadzeniu i rosną w systemie wolnym. Krzew odporny na ciężkie warunki, dobrze rośnie w trudnych, gorących i jałowych klimatach (Kalifornia, Australia). Alkohol zazwyczaj wysoki, kwasowość niska/średnia (późno dojrzewa), taniczność na podobnym poziomie (cienka skórka). Charakterystyczne aromaty to dojrzałe czerwone owoce, zwłaszcza malina czy truskawska, w otoczeniu pikantnych nutek białego pieprzu.
Sauvignon blanc
Biały szczep pochodzący z Francji, według różnych źródeł albo z Doliny Loary, albo z Bordeaux. Kojarzony głównie z Sancerre i Pouilly-Fume, zyskał drugą odsłonę w Nowej Zelandii za sprawą niejakiego Kevina Judda. Poza tym uprawiany też z powodzeniem w innych częściach świata, głównie w Chile, Kalifornii i RPA. W Europie dobrze odnajduje się jeszcze w chłodnym, przedaplejskim klimace Górnej Adygi i Friuli.
Bezpośredni, szczep typu "in your face" - wszystko, co ma do zaoferowania, wyrzuca prosto z kieliszka do nosa i ust pijącego. Mało co skrywa w tle. Nie pozwala się też domyślać swoich aromatów i prezentuje je w najczystszej formie. Do standardowego bukietu należą nuty trawy, pokrzywy, liścia czarnej porzeczki, szparagów, zielonych jabłek i agrestu. Nowozelandzkie wydanie dodaje do tego dużo limonki, grejpfruta, marakui i brzoskwiń. Ciekawymi "nieowocowymi" aromatami są krzemień i, Państwo wybaczą, kocie siuśki (org: cats' pee). Ten ostatni kiedyś uważany za "szlachetny" aromat, dziś kojarzony raczej z wadą wskazującą na niedojrzałość winogron.
W Bordeaux mieszany z Semillon tworzy jedne z najlepszych białych wytrawnych win świata, a w apelacji Sauternes, w tej samej parze, jedno z najbardziej klasycznych słodkich.
Kwitnie i dojrzewa wcześnie, nie wymaga ciepłych klimatów, a nawet wręcz przeciwnie - najbardziej charakterystyczne ekspresje osiąga w klimatach relatywnie chłodnych. Szczep naturalnie wysokiej kwasowości, wymaga sporo słońca, aby osiągnąć pełną dojrzałość fenoliczną.
Genetyczny rodzic popularnego Cabernet Sauvignon, w parze z Cabernet Franc.
Chardonnay
Jeden z najbardziej popularnych białych szczepów na świecie. Klasyczne przykłady pochodzą z Burgundii i Kalifornii, poza tym wiele udanych win powstaje we Włoszech, Autralii, Nowej Zelandii i RPA.
Szczep sam w sobie umiarkowanie aromatyczny. W zależności od klimatu, w którym rośnie, pachnie dojrzałymi tropikalnymi owocami (banan, melon, ananas), przez owoce pestkowe (brzoskwinia) po cytrusy i zielone jabłka. Jest natomiast szczepem wyjątkowo łatwo poddającym się wszelkim zabiegom winiarskim. Dobrze reaguje na dojrzewanie w beczce, chłonąc pełnię dębowych aromatów (wanilia, goździki, cynamon), z kolei dojrzewanie na osadzie drożdżowym dodaje winu aromatów chlebowych i biszkoptowych.
Szczep, podobnie jak pinot noir, bardzo ładnie opowiada o siedlisku, w którym dorasta. Historia jest różna w zależności od słońca i ciepła; w cieple chardonnay wędruje w kierunku miękkich i dojrzałych owoców, za to w regionach chłodniejszych jest kruche jak zimne zielone jabłko. Poddaje się też wpływom gleb, na których rośnie. Najlepszym przykładem jest tu położone na prehistorycznym kimerydzie Chablis słynące z, kontrowersyjnej ostatnio, mineralności win.
Trochę kapryśne w winnicy, łatwo się przegrzewa i łatwo marznie. Zmusza to winogrodników do zastosowania pewnych zabiegów mających na celu zmniejszenie wahań temperatury. Chardy jest przy tym na tyle plastyczne, że ewentualne braki owoców dają się łatwo zamaskować w gotowym winie.
